Cộng đồng game thủ chúng ta luôn mang trong mình những hoài niệm khó tả về các tựa game chuyển thể (licensed games) thời xưa. Đó là những ngày mà một game có thể ra lò chỉ sau vài tháng kể từ khi phim ra rạp, có khi là “thảm họa” như Superman 64, Terminator Salvation, hay siêu phẩm “đốt ổ cứng” E.T. trên Atari. Nhưng cũng có những huyền thoại như GoldenEye của Rare, không chỉ là một game chuyển thể thành công mà còn là tượng đài làm thay đổi cả ngành công nghiệp. Giờ đây, nhiều người than thở rằng game chuyển thể đã “tuyệt chủng”, nhưng liệu có thật là như vậy? Thực tế, chúng chưa bao giờ biến mất, mà còn đang chiếm lĩnh toàn bộ thế giới game theo một cách hoàn toàn mới, một cách mà bạn không ngờ tới!
Mọi tựa game bom tấn đều mang “dấu ấn” bản quyền?
Nếu bạn nghĩ game chuyển thể đã hết thời, hãy nhìn lại. Các thương hiệu giải trí lớn nhất hành tinh đang “nhúng tay” vào mọi ngóc ngách của ngành game. Vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU), dù các game không trực tiếp dựa theo phim mà theo truyện tranh, nhưng không thể phủ nhận chính thành công vang dội của MCU đã biến IP Marvel trở thành “mỏ vàng” cho các nhà phát triển game.
Vũ trụ Marvel – Trùm cuối của game chuyển thể hiện đại
Liệt kê sương sương thôi nhé: Marvel Rivals đang gây bão mạng xã hội, dù chưa ra mắt đã được khen ngợi hết lời; Marvel’s Avengers dù yểu mệnh nhưng cũng từng một thời làm mưa làm gió; bộ đôi Spider-Man của PlayStation đã là chuẩn mực cho game siêu anh hùng; Guardians of the Galaxy với cốt truyện xuất sắc; Midnight Suns độc đáo về lối chơi; và sắp tới đây là Blade, Wolverine, Marvel 1943: Rise of Hydra, thậm chí cả một game Iron Man hoàn toàn mới – khác xa với tựa game chuyển thể từ bộ phim đầu tiên của Người Sắt. Đó là chưa kể đến các game mobile đình đám như Marvel Snap hay Marvel Mystic Mayhem. Dễ thấy, Marvel đang “đánh chiếm” mọi nền tảng!
Wolverine tung chiêu trong game Marvel Rivals, tựa game đối kháng đang gây bão cộng đồng.
DC Comics và tham vọng không ngừng
Không kém cạnh, DC cũng sở hữu những quân bài chiến lược. Series Batman Arkham của Rocksteady đã trở thành huyền thoại, định nghĩa lại game siêu anh hùng. Bên cạnh đó là hai phần Batman Telltale tập trung vào cốt truyện, Gotham Knights và Suicide Squad: Kill the Justice League. Dù Suicide Squad thất bại thảm hại, Warner Bros. vẫn đang ráo riết tuyển dụng cho một tựa game live-service DC khác. Rõ ràng, các ông lớn chẳng bao giờ học được từ sai lầm của mình, đúng không?
Có thể bạn sẽ cho rằng game dựa trên truyện tranh không phải là “chuyển thể phim”. Tôi đồng ý rằng truyện tranh là nguồn cảm hứng chính, nhưng không ai có thể phủ nhận rằng nếu không có Margot Robbie trong vai Harley Quinn của Suicide Squad thì cái tên này liệu có được biết đến rộng rãi và trở thành “con gà đẻ trứng vàng” trong giới game như hiện nay? Tương tự với The Walking Dead, dù bắt nguồn từ truyện tranh, nhưng series phim truyền hình mới là thứ đưa thương hiệu này lên tầm cao mới.
Ngoài truyện tranh, phim ảnh cũng không kém cạnh
Không chỉ Marvel hay DC, danh sách game chuyển thể từ phim kinh dị cũng dài dằng dặc. Có một game Friday the 13th rất phổ biến và một game khác đang được phát triển. Series Harry Potter cũng có cả “rổ” game. IO Interactive đang phát triển một game về Điệp viên 007. Game Star Wars thì nhiều vô kể, game Lord of the Rings, South Park, Mad Max, và Avatar: Frontiers of Pandora mới toanh. Chỉ riêng Bithell Games đã phát hành hai game Tron và một game John Wick. Đừng quên siêu phẩm Alien Isolation hay Rebel Moon cũng đã có game. Thậm chí một tựa game dựa trên phim kinh dị Barbarian – một bộ phim độc lập chứ không phải thương hiệu lớn – cũng đã được công bố! Đến đây thì bạn đã tin rằng game chuyển thể đang “tràn ngập” khắp nơi chưa?
Khi mọi thứ đều là “Thương hiệu” và nỗi sợ của nhà phát triển
Tôi liệt kê danh sách “dài lê thê” nhưng vẫn thiếu sót này để chứng minh rằng game chuyển thể không những không biến mất mà còn đang thống trị ngành công nghiệp game. Trong khoảng một thập kỷ trở lại đây, chi phí sản xuất game ngày càng đắt đỏ, và các công ty ngày càng sợ hãi khi phải mạo hiểm. Việc dựa trên các IP nổi tiếng – từ phim ảnh, chương trình truyền hình cho đến truyện tranh – là một cách “ăn chắc mặc bền” để đảm bảo ít nhất thu hút được sự chú ý từ lượng fan sẵn có.
Nhưng chính tư duy “thích an toàn” này lại đang “bóp nghẹt” sự sáng tạo, dẫn đến việc đóng cửa studio và hủy bỏ hàng loạt dự án game tiềm năng. Chi phí bản quyền IP là một con số “trên trời dưới bể”. Theo Bloomberg, vụ rò rỉ dữ liệu của Insomniac năm 2023 tiết lộ rằng “Insomniac và Marvel đã cam kết khoản tiền bản quyền lên tới 621 triệu USD để phát triển và tiếp thị các game X-Men đến năm 2035”, bao gồm cả game Wolverine và Spider-Man 3. Điều này giải thích tại sao nhiều studio, dù đã đầu tư nhiều năm phát triển, vẫn bị hủy dự án và thậm chí đóng cửa chỉ vì không thể đáp ứng được những chuẩn mực tài chính “khủng khiếp” này, như trường hợp của game Black Panther từ Cliffhanger Games hay Wonder Woman của Monolith.
Wonder Woman, một trong những nữ siêu anh hùng biểu tượng của DC, nhưng dự án game riêng của cô đã bị hủy bỏ.
Rõ ràng, mô hình kinh doanh dựa trên bản quyền IP không chỉ phổ biến mà còn đang trở thành một chuẩn mực gây sốc. Ngành game đang chìm đắm trong cơn lốc của remake, reboot và những IP quen thuộc lặp đi lặp lại. Mọi thứ đều đang cố gắng trở thành một thương hiệu hoặc một phần của một thương hiệu lớn, và vì thế, mọi tựa game đều là game chuyển thể theo một cách nào đó. Liệu điều này có bền vững? Chắc chắn là không, nhưng các nhà phát hành lớn quá sợ hãi để tạo ra thứ gì đó độc đáo, mới mẻ. Giờ thì tôi đã hiểu vì sao nhiều người lại hoài niệm về game chuyển thể ngày xưa. Ít nhất, khi chúng thất bại, cũng không đến mức khiến cả studio phải phá sản!
Game chuyển thể đã không còn là những tựa game “ăn theo” phim nữa. Chúng đã trở thành những siêu phẩm triệu đô, định hình lại cả thị trường game. Liệu đây là xu hướng đáng mừng hay đáng lo? Game thủ Việt Nam nghĩ sao về điều này? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về “thời đại vàng” của game chuyển thể hiện đại ở phần bình luận bên dưới nhé!
