Khi nhắc đến Studio Ghibli, người ta gần như ngay lập tức nghĩ về những cái tên đình đám như Spirited Away, Princess Mononoke hay Howl’s Moving Castle. Không thể phủ nhận đây là những tác phẩm điện ảnh xuất sắc, tràn đầy yếu tố kỳ ảo và sở hữu hình ảnh khó quên. Tuy nhiên, tôi nhận thấy rằng một số tác phẩm Ghibli khác, mang tính nội tâm và giàu cảm xúc, lại chưa nhận được sự chú ý xứng đáng do bị lu mờ bởi sự phổ biến của những cái tên lớn hơn.
Nói cách khác, một số bộ phim của Ghibli thường bị bỏ qua bởi chúng có thể không có những cuộc phiêu lưu hoành tráng, những sinh vật huyền diệu, hoặc đòi hỏi một điều gì đó khác biệt ở mỗi khán giả. Nếu bạn chỉ mới say mê bởi những tựa phim nổi tiếng và mang tính biểu tượng, rất có thể bạn đã bỏ lỡ một vài viên ngọc quý tiềm ẩn của studio này.
Dưới đây là danh sách những bộ phim ít được đánh giá cao của Studio Ghibli mà bạn nên xem.
7. Khi Marnie Ở Đó (When Marnie Was There)
Sức mạnh của một tình bạn diệu kỳ
Bộ phim kể về Anna, một cô bé 12 tuổi mắc bệnh hen suyễn, được gửi về sống với họ hàng ở một thị trấn ven biển nông thôn để nghỉ ngơi. Trong thời gian ở đây, Anna phát hiện ra một biệt thự cũ kỹ bên đầm lầy, nơi cô gặp Marnie, một cô gái sống trong biệt thự đó.
Anna và Marnie ngồi cạnh nhau trong bộ phim Khi Marnie Ở Đó
Một tình bạn kỳ lạ dần hé mở giữa Anna và Marnie, dần phát triển thành một sợi dây liên kết sâu sắc. Câu chuyện khám phá các chủ đề về sự cô đơn, đau buồn, cảm giác bị bỏ rơi và quá trình chữa lành. Bộ phim nhìn nhận nỗi đau cảm xúc như một thứ cần được thừa nhận chứ không phải phớt lờ, điều này khiến nó đọng lại trong lòng khán giả rất lâu sau khi kết thúc.
Phim ra mắt vào năm 2014 và dù được khen ngợi về câu chuyện tuyệt vời, nó chưa bao giờ đạt được sự nổi tiếng toàn cầu như Totoro hay Spirited Away. Thành thật mà nói, tôi nghĩ bộ phim này bị đánh giá thấp vì nó không giống với những gì khán giả thường mong đợi từ một bộ phim Ghibli, khi không có sinh vật kỳ lạ như Totoro hay thế giới giả tưởng như trong Lâu Đài Di Động Của Howl.
6. Truyền thuyết về công chúa Kaguya (The Tale Of The Princess Kaguya)
Thế giới cố định nghĩa cô, chỉ để mất cô mãi mãi
Bộ phim được chuyển thể từ câu chuyện cổ tích Nhật Bản “Ông lão đốn tre”, kể về một cô bé tí hon phát sáng được tìm thấy bên trong một thân tre bởi một người đốn tre. Ông và vợ đã nuôi nấng cô ở vùng nông thôn như con gái ruột và gọi cô là Công chúa.
Nàng Kaguya với nụ cười tươi giữa khung cảnh thiên nhiên trong Truyền thuyết về công chúa Kaguya
Công chúa yêu thích cuộc sống ở quê nhà, nhưng người đốn tre quyết định nuôi dạy cô trở thành một công chúa thực sự với tên gọi chính thức là “Công chúa Kaguya” ở thành phố. Tuy nhiên, cô phải vật lộn với danh tính của mình và nỗi nhớ về cuộc sống cũ cùng những người bạn mà cô phải bỏ lại ở quê để đến với cuộc sống mới.
Cuối cùng, cô được gọi trở về mặt trăng nơi cô đến, nhưng sự ra đi của cô để lại một nỗi buồn man mác. Kaguya tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống giản dị ở vùng nông thôn, chứ không phải trong sự giàu sang và quyền quý bị áp đặt lên cô. Câu chuyện chỉ trích cách áp lực xã hội và tham vọng vật chất có thể đánh cắp niềm vui và danh tính của một người.
5. Gió Nổi (The Wind Rises)
Kẻ mộng mơ xây dựng cho chiến tranh
Bộ phim Gió Nổi của Hayao Miyazaki là câu chuyện hư cấu về cuộc đời của kỹ sư người Nhật tài ba, Jiro Horikoshi, người mơ ước chế tạo những chiếc máy bay tuyệt đẹp. Tuy nhiên, những thiết kế của ông lại trở thành công cụ chiến tranh trong Thế chiến thứ hai.
Kỹ sư Jiro Horikoshi trong phim Gió Nổi, nhìn về phía chân trời với bản vẽ máy bay
Điều đau lòng của bộ phim là giấc mơ tạo ra những cỗ máy tuyệt đẹp của Jiro lại kết thúc bằng việc tạo ra những chiếc máy bay chiến đấu được sử dụng trong Thế chiến thứ hai. Đến cuối phim, ông chỉ còn lại thành công mà không có niềm vui, chỉ còn ký ức về những đổ nát mà giấc mơ của ông đã phải đánh đổi.
Một lý do khiến bộ phim vẫn bị đánh giá thấp là cách xử lý nhẹ nhàng các tham vọng quân sự của Nhật Bản, điều này đã gây ra cáo buộc về việc “tẩy trắng” lịch sử. Đối với tôi, bộ phim không nói về hàng không hay thậm chí là tình yêu, mà là về sự hối tiếc. Jiro là một người đàn ông theo đuổi vẻ đẹp của giấc mơ trong thời kỳ chỉ muốn chiến tranh, và Miyazaki đã nắm bắt được bản chất này một cách hoàn hảo.
4. Nausicaä của Thung lũng gió (Nausicaa of The Valley of the Wind)
Một thế giới bị đầu độc
Đây là một tác phẩm đầu tay khác của Hayao Miyazaki, lấy bối cảnh thế giới hậu tận thế, bị đầu độc bởi chiến tranh và ô nhiễm. Công chúa Nausicaä của Thung lũng gió tìm cách hiểu khu rừng độc hại để cô có thể khôi phục sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người.
Công chúa Nausicaä với chiếc dù lượn trên Thung lũng gió trong Nausicaä của Thung lũng gió
Bộ phim có một nữ chính mạnh mẽ, và trong một thể loại thường miêu tả các nhân vật nữ hoặc là yếu đuối hoặc là cố gắng bù đắp quá mức, Nausicaä là một nữ chính đầy năng lực. Hơn nữa, phim được thực hiện trước khi Studio Ghibli được thành lập, nên nó thường bị loại khỏi các cuộc thảo luận về những tác phẩm vĩ đại của Ghibli.
Ngoài ra, những khán giả đã quen với sự lộng lẫy của Công chúa Mononoke hay Spirited Away có thể cảm thấy hình ảnh phim đã lỗi thời, trừ khi họ nhìn vượt ra ngoài bề mặt để thấy nền tảng chủ đề của bộ phim, như thông điệp phản chiến và bảo tồn thiên nhiên mà nó truyền tải.
3. Gia đình Yamada hàng xóm tôi (My Neighbors The Yamadas)
Câu chuyện “slice of life” về một gia đình không hoàn hảo
Gia đình Yamada hàng xóm tôi là một loạt các đoạn phim ngắn với các tập rời rạc kết nối lỏng lẻo từ cuộc sống hàng ngày của gia đình Yamada. Mỗi phân đoạn trong nhà Yamada đều ghi lại những vấn đề gia đình dễ đồng cảm, như tranh giành điều khiển TV, hiểu lầm, hay vật lộn với công việc nhà; theo một cách nào đó, nó khiến tôi nhớ đến chính ngôi nhà của mình, với tất cả những sự không hoàn hảo đáng yêu.
Gia đình Yamada ngồi ăn cơm cùng nhau trong nét vẽ độc đáo của Gia đình Yamada hàng xóm tôi
Điều tôi yêu thích ở bộ phim này là cảm giác thân thuộc mà nó mang lại mà không hề cố gắng gượng ép. Nó khiến tôi nghĩ về cách gia đình mình, những hiểu lầm biến thành tiếng cười, và những ký ức tuổi thơ chỉ có ý nghĩa khi bạn trưởng thành hơn.
Câu chuyện gia đình Yamada của Isao Takahata không có sự hoành tráng về mặt hình ảnh như nhiều bộ phim Ghibli khác, nhưng phong cách nghệ thuật của nó lại mang đến cảm giác ấm cúng, gần gũi. Bộ phim càng thêm ý nghĩa khi bạn càng sống nhiều hơn, và thành thật mà nói, tôi nghĩ đó là lý do tại sao tôi trân trọng nó bây giờ hơn cả lần đầu tiên tôi xem.
2. Từ Trên Đồi Hoa Anh Túc (From Up on Poppy Hill)
Một lời tri ân gửi đến sự kiên cường
Bộ phim lấy bối cảnh Yokohama năm 1963, kể về Umi Matsuzaki, một nữ sinh trung học đang đau buồn vì mất cha, và mối quan hệ của cô với Shun Kazama. Umi tham gia cùng Shun trong chiến dịch ngăn chặn việc phá bỏ nhà câu lạc bộ của trường họ.
Umi Matsuzaki kéo cờ hiệu buổi sáng nhìn ra biển trong phim Từ Trên Đồi Hoa Anh Túc
Về lâu dài, mối quan hệ chớm nở của họ dẫn đến những bí mật gia đình bất ngờ, và cả hai cùng nhau tìm cách vượt qua tình yêu tuổi trẻ của mình. Bộ phim khắc họa tuyệt vời cách Umi và Shun cố gắng cứu vãn tuổi trẻ của họ, và bằng cách đó, họ đã cứu chính mình khỏi bị chôn vùi dưới sức nặng của bí mật gia đình và nỗi đau chưa được giải tỏa.
Tuy nhiên, Từ Trên Đồi Hoa Anh Túc chưa bao giờ nổi tiếng như những bộ phim Ghibli khác vì nó mang đậm nét Nhật Bản và không hề né tránh điều đó. Mọi thứ từ bối cảnh hậu chiến, hoạt động của sinh viên, sắc thái văn hóa cho đến nghĩa vụ gia đình đều nói lên trực tiếp về quá trình phục hồi của Nhật Bản sau Thế chiến thứ hai.
1. Sóng Đại Dương (Ocean Waves)
Nhìn lại mối tình tuổi trẻ mà ta không hiểu rõ
Taku Morisaki hồi tưởng lại những năm tháng trung học, khi anh vướng vào mối quan hệ phức tạp với Rikako, một nữ sinh chuyển trường. Bộ phim khám phá sự bối rối về mặt cảm xúc của tuổi mới lớn, những tình bạn rạn nứt và những kết nối chưa được giải quyết.
Taku Morisaki và Rikako Mutou đứng cạnh nhau, nhìn ra biển trong phim Sóng Đại Dương
Đây là một trong số ít phim Ghibli mà tôi không bị cuốn hút ngay từ đầu, nhưng theo thời gian và sau lần xem lại thứ hai, tôi nhận ra nó chân thực đến mức nào. Có lẽ người hâm mộ Ghibli không đánh giá cao bộ phim này vì câu chuyện có vẻ quá chậm hoặc đơn giản.
Tuy nhiên, nếu bạn đã từng nhìn lại một người nào đó khiến bạn bực bội, bối rối hoặc lay động bạn theo những cách mà bạn không hiểu, bộ phim này chính là dành cho bạn.
Kết luận
Trong thế giới phong phú của Studio Ghibli, bên cạnh những kiệt tác đã làm say đắm hàng triệu khán giả trên khắp thế giới, vẫn còn đó những viên ngọc ẩn chứa đựng những câu chuyện sâu sắc và cảm xúc lắng đọng. Những bộ phim như Khi Marnie Ở Đó, Truyền thuyết về công chúa Kaguya hay Sóng Đại Dương có thể không có những chuyến phiêu lưu kỳ ảo, nhưng chúng chạm đến những khía cạnh rất thật trong cuộc sống con người: tình bạn, gia đình, trưởng thành, và sự đối diện với bản thân.
Khám phá những tác phẩm ít được biết đến này không chỉ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về tài năng đa dạng của Studio Ghibli và các đạo diễn của họ, mà còn mang lại những trải nghiệm điện ảnh độc đáo, giàu suy ngẫm. Đừng ngần ngại thêm những bộ phim này vào danh sách cần xem của bạn – bạn có thể sẽ tìm thấy những câu chuyện yêu thích mới, những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc không kém gì các “ông lớn” của Ghibli.
